557DiipXV.Part.III.an aîarâf.lit fpiritalis &C.558
titatis fpiritalis, & ex natura fua feparatus eft à materia.
«Mj. quini.	Obijcitur denique : Omnis forma, quæ eft
in materia ìnformatiuè,communicat materiae fuumeffedumformalem :iedcorpus hominis non dicitur intellediuum, nec intelligere, ergo fignum eft, quòd anima intellediua non infit ab intrinfeco ipfi homini : minor patet : maior pro. batut^nam ab anima vegotatiua corpus dicitur viuensjà fenfitiua fentiens, ergo pari modo di. cendum foret de forma intelleâiua, fi effet for. ma informans.
Refpondeo negando maiorem , eiufque probationem -, nam forma non communicat materiae fuum effedum formalem,fed toti com. polito ; nam v.g. materia plantx non dicitur vi. uens, fed ipfa planta, caput equi non dicitur vi. uens, fed ipfe equus, ita corpus hominis non di-citur intellediuum, fed ipfe homo.
Partido III»
zAn anima, rationalitfitfyir itali¿, im-mat er ialiti & indtutfibilis?
COnfultò hæc tria in vnum coniuagimus;
quia indifpenfabiliter dependent ab inui. cem i animae enim rationalis ìmmaterialitas ex alio capite defumi non folet, faltem magis prin-cipaliter, nifi ex eius fpiritalitate, quare debet fieri haec illatio : fi anima rationalis eft fpiritalis, debet dici immaterialis : item fi eft fpiritalis, ne-celle eft,vt fit indiuifibilis •,quia res fpiritales de fe funt indiuifibiles, quòd fi anima rationalis fit materialis, confequens eft,quòd fit mortalis. & diui fi bilis, quare non ita aptè quidam autho-res fub tribus diuerfis titulis tria prædiâa exami. nare folent.
tenu {rimi.	Verùm antequam ad rationes defcenda-
mus, operæ pretium erit nonnulla præmittere, & primo quidem, quòd immortale pluribus fu-matur modis : Primo pro eo , quod multum durat, & tamen habet principium, & finem fui effe : fie inter arbores quercus dicitur immorta-lis. Secundo pro eo, quod neque principium, neque finem habet, quo paifto folus Deus di-citur immortalis. Tertio pro eo, quod habet principium, non tamen finem : fíe Angeli ha-bent principium, non tamen finem : deinde im. mortale hoc tertio modo fumptum fumitur pro eo, quod tale eft ex natura fua, id eft ex fuis in. ternis principijs. Secundo pro eo, quod non eft tale de fe, fed ex beneplacito Dei,& ab extrinfe. co,ficut quidam dicuntfan<ftiPatres,quòdEliai, & D loannes Euangelifta non funt mortui, fed funt in Paradifo terreftri collocati, hócque ha. bent ex natura fua ; quia omnis homo ex natura fua, cùm fit conftitutus ex quatuor Elementis, debet mori; fed hoc habent ex Dei beneplacito ; certum eft, quòd anima rationalis non fit im. mortalis immortalitate exemplificatâ in quer, cu, & in Deo, quare
»¡t» fitun- Præmittendum fecundo animam rationa. **’• lem effe immortalem ex fua natura tertio di.
¿10 modo, & hoc fecundum rei veritatem, & fi. dem Catholicam exprefsè habetur in Concilio Lateranenfi fub Leone X. Sejf 8. vbi exprefsè damnantur tenentes animam rationalem effe
mortalem, & Clementina 2.defide Catholica con. demnantur, dicentes animam rationalem non effe ex natura fua immortalem, & hoc contra quofdam, qui tenebant effe quidem immortale, ied ex priuiiegio, non autem ex natura fua.
Praemittendum tertio, effe quidem contra terni. fidem admittere, quòd poffit probari naturali-ter mortalitas animae rationalis, non eft tamen contra fidem, vtredé aduertitRuuius tertio de anima, trattata de anima /¿parata dicere , quòd non poffit probari ratione aliquâ demonftratiuâ naturali animam effe immortalem ; quare idaf. ferentes ficut Scotus, Heruaeus, Caietanus, & plures alij nulla funt digni cenfurâ, & licet pro. pter Atheos meliùs fit dicere immortalitatem probari poffe ratione naturali,hoc tamen locum debet habere apud concionatores, aut eos ,qui contra Atheos agunt, at nos in fide Catholica enutriti,tanquam prçcipuum fundamentum ha. bemus animae immortalitatem ; non erit ergo incongrtium inueftigare, an animae immortali, tas poffit demonftrari ratione aliquâ naturali,
Vel non, nam funt multae veritates, quae licet ta. les fint de fe, attamen nobis non apparent tales, v,g. nihil eft certius, quàm quòd Deus fit trinusj attamen nemo temeritatis arguet eum, qui Tri-nitatem rationibus naturalibus probari non poffe aller a t : ita licet fi t certiffimum animam ra. tionalem effe immortalem,attamen an id ratio• ne naturali poffit demonftrari in dubium reuo. care, temerarium non erit.
Praemittendum quarto nihil certi haberi poffe quoad hanc rem de mente Ariftotelis; nam aliquando videtur dicere omnem formam re. ceptam in materia effe corruptibilem, & omne habens principium habere & finem, alias vero videtur dicere, quòd anima deforis adueniat, id eft creetur, fitque independens in fuis proprijs operationibus ab organo; Ex quo inferunt qui. dem ex mente Ariftoteliseffe immortalem, fed omnibus ritè Confideratis Ariftoteles perplexe nimis locutus eft in hac materia,ficut & de mun. di exordio, hoc enim ordinarium reperimus in Ariftotele in rebus, quarum decifio non poteft determinaré haberi per rationem naturalem, femper loquitur Ariftoteles ambigue.
Authores vero, qui de hac re fcriplerunt, dtioiur funt præfertim D.Thomas !■parte quafi.jf. art, 6.
C? in qUafl. difrutntii quaft. de anima art 14.. Du. tmAtuin 2.diß.1i.quaß.3. D.Antoninus !.parte Summa tit. !. cap.¡. D Bonauentura in2.d1ft, 19. quaß.1. De Aquila *Wem. ScotiftæpoftScotum in4d1ft.43.qute/l2. Albertinus quâfi.!4.Theolo. gicd in 14. corollarium ex principio primo Phi/ofe-phico. Coccius Tom. 2. Tbe/auri Catholici lib. 1. art,2. Leffius opufic.deprouidentiaNummit,& im. mortalitateanimatotohb.2. AuguftinusNyphus lib. de immortalitate anima contra Pomponatium ad Leonem 10.8c exRecentioribus integro volumi-neluliusCæfar, Lagalla, item & omnes Phy fici, aut in initio librorum de anima , aut in fine . & præfertim Toletus, qui quò ftriiftior eft in alijs Philofophiæ difficultatibus explanandis, eò fu-fioreft in hac pertradanda.
Sic autem procedemus : Clypeo primo ra. tiones validiores probantes animae immortali-tatetn collocabimus, Clypeofiecundo fundamen.
ta