467 DiíXIII.Part.í.denum: pot: anim: veg: 468
Nam. ï. *A ¡i?aitar terharitts pe-f en tiaram anima vege-
Oby. primb.
e׳»■
De C I S IO-
Efilutio: Dantur tantùm tres potentiæani-vm« vegetatiu«, neque plures, neque pau-ciores, & funt nutritiua, áugmentatiua & gene-ratina. Probaturpw»« fufficientia didi numeri hunc in modum : In viuente calor naturalis agit in humidum naturale, feu radicale, conaturque confumere humidum radicale, vnde humidum radicale indiget reftauratione, ficut focus indi, get ligno, vt conferuetur -, ad reparandum igi. turillud humidum radicale datur potentianu. tritiua, quâadhumidi radicalis reftaurationem cibi conuertantur in fubftantiam aliti ; cibi enim, quos comedimus , fupplent defrrudio-nem humid¡ radicalis, datur ergo potentianu-tritiua: at quia viuens producitur in pania ma-teria, & de oie in diem crefcit, donec perfedum attigerit ftatum, ideò pro hoc datur potentia augmentatiua : fed quia omne indiuiduum eft corruptibile, nec poteft feipfum conferuare in «ternum, ideò cúpit feipfum conferuare faltem in fpecie, quam conferuationem praftatprodu. cendo libi limile indiuiduum , producit autem limile libi indiuiduum per potentiam generali-uam. ergo datur potentia generatiuapraterau-
gmentaciuam, & nutritiuam.
Probatur fecundo Refolutio : Tot funt po-tenti« vegetatiu«, quot funt operationes vege-tatiuæ: fed funt tantùm tres operationes vege-tatiu«, ergo &tres potenti« vegetatiu« praei, sè : maior patet : minor probatur v. g, in plan-ta ; planca enim eft vegetatiua, habétque tripli-cem huiufmodi operationem ; nam nifi planta aliquem hauriat fuccum, ftatim arefeit, vtcxpe-rientiâ comprobatur: at per potentiam nutri-tiuam attrahitur ille fuccus : deinde videmus plantas ex modica quantitate fieri proceras, & hoc habent per potentiam augmentatiuam : de-inde per transplantationem ramorum vniusar-boris fiunt multsarbores, & hoc per potentiam generatiua; vides ergo quomodo fitfufficiens ternarius potentiarum vegetatiuarumnurneiiis.
Ratio vero ,cur Ariftoteles non memine-rit de potentia concotftrice, attratftrice.retentri. ce, expultrice,&c. eft; quia tales potentiæcon. tinentur fub præditftis vegetatiuis, fuñique ve. luti fecundari« quadam potenti« ex pnmarijs vegetatiuis refukantes; feruatur autem aliquis
ordo inter illas potentias vegetatiuas -, nam ge-neratiua fupponitaugmentatiuam, & augmen-tatiua nutritiuam.
Obijcies primo contra potentiam nutriti-uam, & augmentatiuam : potenti« anima de-bent ipfi anim« ede peculiares & propri«: lêd nutriri, & augeri non conueniunt foli anim« ; conueniunt enim v.g. igni; nam ignis nutri-tur, & augetur per adhibitionem combuftibilis, ergo ignis Kabet potentiam nutritiuam, & au. gmentatiuam, non tamen habet animam vege-tatiuam, ergo alteri, quàm anim« vegetatiu« conuenit potentia nutritiua, & augmentatiua.
Refpondeo negando minorem loquendo de propria nutritione ■ & propria augmentado, ne; ad propriam autem augmentat»onena,& nti-tritionem tres requiruntur ( audore ipfo Ari-itotele )conditiones: Trima eft vt illud, quod
angetur, idem numero perfeueret.• Secunda eft> vt nutritio,&augmentado fìantperintusfufce. ptionera; vtcnim homo nutriatur, debet cibui introire peros, non vero applicari ad corpus;
Tema eft.vt fiat nutritio,& augmentado in om-ntbus, & fingulis viuentis partibus, & ha tres conditiones minime conuenire poíTunt ipfi igni; nam quando nutritur, & augetur ignis, hoc non fit per intus fufceptionem, fed per luxta pofitionem, nec ignis augetur in omnibus, & lingulis partibus ,fed tantum in toto: item non idem numero perfeuerat, nifi fecundum iden. tiratem continuationis ; non eft ergo dicendum quòd potentia nutritiua & augmentatiua con. ueniat igni.
Obijcies contra potentiam gene. °'>!! fiem. ratiuam : Potentiae animae vegetatiu« debent 4’י conuenire foli, & omni anima: vegetatiuae: fed potentia generatiua non conuenit omni, neque foli viuenti: non omni quidem; funtenimva-riaefpecies viuencium , quaenongenerant-, nam praeter varias plantas infruâuofas, etiam multa reperiuntut׳ animalia, quae non generant, cuiuf-modi funt illa, quae producuntur ex putri mate, ria, imo exhominibus plures nafcuntur fpado. nes, ergo non omni viuenti conuenit generare, neque etiam foli ; nam ignis dicitur generare alium ignem.
Refpondeo ad primam omne viuens per. Bijp *jfth fe&utn habere potentiam generatiuam , dico m1m• perfettum, vt excludam mouftra, quae cùm pro. ducantur contra intentionem naturae, non de. benthabere potentias naturales, huiufmodi elt mulorum fpecies: aut dico tum in illis, tum in plantis infacundis cfle quidem potentiam ge. neratiuam.fed elle imperitam, ne generet,vt pa. ta ob nimium calorem naturalem, aut ex nimio defe&u eiufdem caloris; aut quia funt in arido folo, aut ob huiufinodi aliquod obftaculum no¡, bis non ita cognitum. Pleraque autem animalia ex putri materia produda, imo exiftimoomni* habere potentiam generatiuam, fed certe debi. lem & imperfedaro , quare eam non poliunt re. ducere ad adum: quoad Spadones vero & Eu-michos dico ipfos hoc habere contra natur« in. ternionem, ficut qui nafciturcum vno tantum brachio, nafcitur contra intentionem natur« quoad illum defedum, potentia ergo generat¡¿ ua conuenit omni viuenti, quod non eft contra natur« intentionem : & ad id, quod dicitur non conuenire foli viuenti generare.
Refpondeo foli conuenire viuenti habere potentiam generatiuam; nam ignis proprie 10- ,*’׳ ä׳s■ quendo dicitur producere alium ignem, non ve. rò proprie generare, fi generare fumatur prout definitur proceffio uiuentu à uiuente coniuniio ; ideò enim necelfariam diximus potentiam ge-neratiuam in viuente; quia cùm viuens fit per-fedius non viuente, maioribus indiget organis, vt conferuetur, & vt aliud libi limile producat, ideóque viuentia habent potentiam generati, uam, in qua lernen neceflarium ad generatio-nem praparetur & conferuetur, Vt ìnferuiat ge. nerationi fimilis viuentis, cùm autem res inani, mat« fint magis imperfed«, non egent tali pr«. paratione ad producendum libi limile; ignis er. goaon habebit potentiam generatiuam: dicunt
V j	alij