581 Difp.XVI. Part. Lan intell. fit nobilior vol. 582
u¿ }«iw«.	■ddeju ntam nega minorem,item & eius pro.
bationem ; nam ficut cognofcere ia fuo genere eft excellens, ita & appetere.
M fiuum.	Adfextd: Item nega minorem,&ad eius pro-
bationem dic quòd ficut voluntas appetit fingu. laria, ita & intelledus etià diredé illa intelligat. ai fittimi.	aid feptimam dic etiam per voluntatem ho.
minem aflimilari Deo,imò magis per volunta-tem, quàm per intelledum; quia eò magis vide, tur affimilari Deo, quò magis amat : amat autem per voluntatem ; AdSandum Auguftinumd¡., co ipfam per rationem intelligere vtramq;po. tentiam, nimirum voluntatem, & intelledum, & licet intelledus fit prior voluntate prioritate naturae, non tamen prioritate nobilitatis; nec enim neceffe eft id, quod eft prius natura effe prius nobilitate ; imo vero Phyficè loquendo
natura incipit ab imperfedioribus. ai tiUui.	Ad ottauam : nega minorem, & ad eius pro-
0	bationem concede maiorem de potentia, quæ
fe fundit realiter, nega vero de ea quæ fe fundit tantùm metaphorice : at voluntas funditur ad obiedum tantummodo metaphorice; & intel-ledus non attrahit fuumobiedum nififympa-thicè, & veluti metaphoriceiuxta noftram opi-nionem fequenti partitione ponendam, aut fe-cundùm communem opinionem per fpecies in. tentionales,quimodusabftrahendi obiedú non eft realis, fed tantùm aut metaphoricus, aut in-tentionalis ; nihil habet ergo quoad hoc præro-gatiuæ intelledus fupra voluntatem.
ad nonam.	Ad nonam nega minorem, & ad eius proba.
tionem dic maiorem abftradionem non irapor. tare maiorem nobilitatem, nifi forte fecundùm quid ; nam & Logica, & Mathematica fcientiae habent abftradius obiedum, quàm Khyfica, & tamennonfunt multò nobiliores feientiæ. Re-fpondentalij negando obiedum intelledus eile abftradius obiedo voluntatis ; nam, præfertim fecundùm Scotiftas,ens eft obiedum tum intel. ledus,tum voluntatis,fub diuerfis tarne forma-litatibus: at quòd obiedû intelledûs fit prius, iam didum eft nullam inferri debere excellen-tiam, quia prioritas naturx non neceffariò in-fert excellentiam.
aHicimi. Addecimam: Tranfeat maior ; non enina ad præfentem fpedat materiam; nega vero mino-rem,& ad eius probationem die confccuticnem fummi boni nihil effe aliud ,quàm vnìoné cum fummo bono per operationem, qua attingitur obieófü: fed id præftat voluntas ;quia etiam per operationem voluntatis attingimus Deum vt obiedum, & vnimur cum ipfo tanquamcum obiedo; imo omnis potentia attingens fuum obiedum dicitur illud confequi, fiue fit poten, tia appetitiua, fiue cognofcitiua, voluntas ergo vnita fummo bono,hoc eft effeda beatifica dici, tur poflìdere furamum bonum æquè fuo modo, atque intelledus.
Nur». 4. Soluuntur rationes pro• bantes vo-iuntatem effe nobiliore intelleftu.
primum
Clypevs Qvartvs. Soluuntur rationes Scotiftarum.
A D primam: neganda eft minor, & ad eius ־ ^probationem dici folet, quòd licet amor in enere moris fitaliquid prçftantius cognitione, on tamen in genere entis : item odium in ge-ere moris eft aliquid deterius ignorantia, non ,meningenere entis.
Ad fecundam: dice» comparationem illam aifim.ii fieri in diuerfo genere, proindéque non valere ‘ " *’ nifi analogice,& fecundùm quid, non vero fim. pliciter ; vnde negandum eft illud, quod eft præ. ftantius fimpliciter in genere moris, effe quoque præftantius in genere entis; nam virpius, im-beeilIit tamen corpore,eft præftantior impio tn. tegris viribus prædito in genere moris, non ta. men in genere entis.
Ad tertiam: concede maiorem de nobilita-te fecùndum quid, ficut illud eft vas nobilius fe. cundùm quid, quod nobiliores continet liquo, res, non vero nobilius fimpliciter; vas enim te-ftaceum poteft continere nobiliorem liquo-rem, quàm vas aureum, attamen nemo dicet vas teftaceum effe nobilius vafe aureo : Ad mi-norem quoque poteft dici, quòd ex nobiliori-bus habitibus colligatur tantùm nobilitas inge-nere moris; Ex his patet folutio ad caetera illius argumenti.
Ex quibus etiam patet refponfio ad quartam ; -¿i pwiS. voluntas enim facit fimpliciter bonum , non in genere entis, fed in genere moris ; non negant autem Thosniftæ, quin voluntas & adus volun-tatis fint nobiliores in genere moris : at propo-fita in titulo difficultas tantùm procedit deno-bilitate in genere entis, & de nobilitate fimpli. citer; nobilitas enim in genere moris eft nobili, tasfecundùm quid.
Adqumtam concede maiorem de potentia, quae regit imperatiuè, at negant Thomiftæ im-perium effeadum voluntatis praecise ,fed intel-ledus. Deinde dum voluntas mouet intelledú debet iam priùs effe mota ab intelledu, vnde mouens primario dicitur effe intelledus ; mo-uens autem primarium eft nobilius : Ad illud D. Bernardi dic voluntatem eile pediffequam fe. cundùm quid, feu in quantum obiedum volun-tatis proponitur ab intelledu, at veto elicitiuè non eft voluntaspediffequa: vocat ergo D.Bern-ardus rationem pediffequam ; quia voluntas eli-git, & non eligit, quod non proponitur ab intel-ledu: Aut dic qqòd ratio fit pedifl’equa,in quan. tum etiamfuo modo voluntas mouet intelledu.
Adfixtam: refponde.quòd voluntas non ha- aifixtam, beat pro fuo obiedo finem aliarum potentiarú, nifi remote, & per accidens ; Ariftoteles vero intelligitnr de potentia habente finem pro obie-¿10 proximo: Adde quòd ficutDeus fub ratione fumati boni eft obiedum voluntatis, ita fub ra-tione furami veri fitobiedum intelledus: quòd fi quo modo voluntas habeat pro obiedo finem potentiarum appetiuarum , ita fuo modo intel-ledus habet pro fuo obiedo finem potentia-rum cognofcitiuarum ; finis autem potentia-rumcognofcitiuarum eft nobilior fine poten-tiarum appetiuarum.
Adfiptima negabitur antecedens, & ad eius aifit••״‘‘ probationem diefolummodò intelligi nobilita, tem fecundùm quid, & ab extririléco, ficut pa-riesLureus, ornatus tamen quibufdam piduris, dicitur lècundùm quid præftantior nudo p3rie-te marmoreo,attamen fimpliciter paries mar-moreus eft nobilior pariete Luteo.
zí¿/concede maiorem de eo, quod ai !Sm*• datindependenter:atvoluntasnondat nifi ve-luti fecundariò , & inftrumentaliter intelledui poteftatem iudicandi,in quantum mediante ap-
petitu