33 Difp.II.Part.III.de varijsmat:Idifficukat. 34
Ottano. Quod non habet attum Effenti®, nec habet attum exillenti®, fed materia prima non habet attum effenti®,nec enim habet attum illum entitatiuum, ergo nec habet attum exi. flenti®, alioquin exillentia effet nobilior effen. tiâ, quod falfum eft.
Confirmatur. Primum principium natu-rale non eff compofitum ex attu, & potentia, fed fi materia prima haberet exiilentiam de fe, cùm de fe fit etiam potentia, effet attus, & po-tentia, ideóque non effet primum principium materiale.
Nono. Si haberet propriam exiilentiam, poffet exiliere fine forma faltemdiuinitùs,fed hoc non, ergo neque prius ; Maior patet.minor probatur ; plùs dependet materia à forma, quàm
«־ forma à materia ; fed form® materiales non pof. funt feparari à materia, forma enim equi non potell exiliere feparata à materia equi,ergo mul-tò miniis materia equi à forma equi.
Dttimì. \ Deamo. Omne effe eft à forma fecundum Boetium ; fed exillentia eft ipfum effe, ergo exi. ftentia materi® ella forma.
Vnicámt.	Ultimo. Quod non poteft maius, illud ne-
que poteft minus in eodem genere; fed relario eft maioris entitatis, quàm materia prima,& ta-men relatio non poteft exiliere fine fuo funda,, mento, & termino, ergo multò minùs poterit materia prima exiliere fine forma, cùm fit mi. noris entitatis, quàm relatio, eft e!*im prope ni-hil ex S. Auguftino citato.
Ad maiorem intelligentiam prefentis diffi-cultatis indicandum foret, quid fit exillentia, & quid fubfiftenia’quia tamen paucis earum natu, ram exponere eilet ignotum per ignotius expli-care, ad fufficientiam verò dicere non eft huius loci, de vtriufque natura vide in nollra Meta, phyfica , vbi de earum quidditate copiose !usta famofas fchol® opiniones verba fecimus.
Clypevs Secvndvs.
Quod materia prima habeat aciam entitatiuum, propridnique extfien-
tiamjwju.adent argumenti( Scottfiœ.
(VE attu entitatiuo fic probare poffunt. 7V¿-»»!.i.. *“,mt: Eftque eorum principale fundamen-tum : Diftinguunt Scotill® triplicem attum,
'tionts *	nam ficut triplex eli potentia,ita & triplex attus,
X"1¿”/SaT 4u*a cu*l*bet potenti® refpondere debet attus, ”־a, attum primo ergo attus fumitur pro operatione aliqua; «״״»<>«'״״» & potentia, qu® huic attui refpondet, vocatur fnh.frimi. pOtent¡a aft¡ua . fecundo pro attu formali, qui eft attus Phy ficus, feu forma Phyfica prefuppo-nens fubiettum aliquod, ex quo fiat, huic attui potentia fubiettiua refpondet,cùm enim omnes form® materiales educantur de potentia mate, rix,potentia, quæeftreceptiua formarum, re-ttè appellabitur potentia fubiettiua ; tertio fumi, tur attus pro attu entitatiuo, & huic cotrefpon. det potentia obiettiua, qu® nihil eft aliud, q uàm ipfa res,qu® eft obiettu alicuius potentiç produ. ¿tiuæ: vnde omne, quod non eft in rerfi natura, & tamen poteft effe,dicit«r effe in potentia obie.
¿Una : huic ergo potenti® debet aliquis corre-fpondere attus, qui non poteft aliter vocari* quàm entitatiuus, ex eoquôdquælibet res ha-bens politionem extra caufas, feu habens enti-tatem realem habeat illum attum , ergo cùtn materia prima fit extra caufas ( non enimeftni-hil ) dicendum quoque eft, quod habeat illum attum entitatiuum , ideò autem entitas polita extra caulas dicitur attus,quia correfpondet po. tentiæ obiettiuæ, in qua res erat,antequam pro. duceretur, & poneretur extra caulas.
Aperitur amplius illud totum hoc procet fu. Res quælibet, antequam attu exillat, habet fuum elfe pofïïbile,antequam enim mundus fie-ret, potuit fieri, inquiritur ergo, vbinam erat il-Jud effe poffibile v. g. ante creationem mundi, vbinam erat mundus fecundiim fuum effe poffi. bile’
Refpondent Scoti!!®, quòd mundus effet in aliquo effe obiettiuo, quod effe obiettiuum vocatur effe potentiale, vnde ex hoc fundamen, to fic argumentantur : Cuilibet potenti® re-fpondet attus, quia ceffante potentia introdu-citur ipfeattus illi potenti® correfpondens,er-go quando mundus tranfit ab effe obiettiuo, & potentiali ad effe attuale, neceffariò debet ac-quirereattum per illum tranfitum.quiattus vo-catur entitatiuus ob caufam prædittam.
Secundo. Materia creata cft à Deo, clique SíckbA in compofito exillens, ergo habet aliquam ef-fentiam realem , alioquin non effet ens reale.
Sed ellentia materi® non conftituitur intrin. fece in fuo effe effenti® per formam, ergo per feiplàm habet entitatem fu® effenti®. Minor probatur, quia forma non conilituitintrinfecê aliquam naturam in fuo effe, nifi componendo illam per modum attus, forma autemnoncom. ponit effentiam materi® per modum attùs, ve smanifellum eil,quandoquidem materia eft fim-plex entitas.
7¿tíz0. Illud eft attus entitatiuus, de quo Ter,l>• verificatur elle in propofitione de fecundo adia-cente , quia in his propofitionibus copula ver-baiis lignificar attualem exiilentiam , quç eli attualitas: fed vera eli propofitio, materia eil > ergo attualitas verificatur de materia fòlitarie fumptâ.
"Quarto. Nifi materia haberet attum, to-tum compofitum non effet attuale, at compo. fita Phyfica funt attiialia, fúntquefecundum fe tota attus, ergo&c.
Quinto. Quod habet differentiam, habet S“״"״• attum, differentia enim omnis eli attus, quia ex Arilloteleattus diffinguit, at materia prima dif. tinguiturab alijs entibus, imo fecundumplures materia rerum generabilium fpecie differta ma. teria cælorum , ergo cùm materia differat ab alijs, &omnis differentia fit perattum,ipia quo. que habebit attum. Confirmatur -, Quia quid-quid ponitur in predicamento fubftanti®, ex-cepto fupremo genere, compcnitur ex genere»
& differentia,fed cum materia fitfubilantia.ha-bebit genus,& differentiam, ergo & attum.
Sexto. In generatione agens naturale non A«*» producit omnem attum, alioquin crearet, ergo prefupponit materiam tahquam ens attu , ex quo formas educat.
׳B׳j ' ' "Sbfa'mt,
á