17ץ Difp.XIV.Partit.VII.de Lümine. 518
quibus tamen omiiïis, exiftimo per qualitatem intentionalem nihil aliud hic debere intelligi, quàm qualitate diminutiffimæentitatis, feu de-generantem ab entitatefuæ caufae: fi ergo lumen fit diminutions entitatis • quàm fit ipfa lux, & veluti fpecies lucis ; tunc lumen erit qualitas in. tentionalis ; cum vero tenuerimus fupra lumen, & lucem effe qualitates eiufdemfpeciei, confe. quenter debemus admittere effe eiufdem reali, ratis, & proinde ficut luX eft qualitasrealis, & Phyfica; ita & lumen: & certe lumen videtur effe eftettus luminofi eodem modo, atque ipfa lux, ergo ficut lux eft qualitas realis, ita & lu. men; differunt enim illa duo tantummodo de-
nomitiatiue ; denominatur , inquam , lux in quantum inhæret luminofo, & lumen in quan-tumfubiettatur in medio, ficut calor in igne, & calor in ferro tantummodo differunt in fub-ietto,
Vonewdia	De Baccbone vetó conatur componere
attacchine. namque opinionem hoc modo: velluxrefpi.
cit ipfum medium, vt fuutn fubiettum, vel in quantum virtute eius obiettum raouet po-tentiam vifiuam, feu in quantum inducit nos in cognitionem obietti : Primo modo lumen eft quid reale Phy ficum; Secundo vero modo quid intentionale: Ratio huius eft, quia quod ma-nifeftat, & inducit in cognitionem alterius, di. citur intentionale : fed licet hæc vera fint, at-tamen non videntur ad propofitum, nam non fumimus hîc intentionale pro eo , quod ducit nos in cognitionem alterius,alioquin imagoRe. gis, (tatua Cæfaris, &huiufmodi deberent dici entia intentionalia, quod tamen recedit à com-muni loquendi vfu : intentionale ergo debet fumi pro entediminutæ entitatis; & cùtn lu-men non fit huiufmodi, fed fit conuenientis entitatis, vt manifeftum eft experientia, pa-tetque ex rationibus Thomifticis fupra alla-tis, fequitur quòd fit ens verum, reale, & Phy.
ficum.
Qui admittunt fpecies, hîc controuer-tunt,an vt lumen videatur , requiratur quòd emittat fpecies intentionales. Quæ difficultas in vtramque partem ab admittentibus fpecies ventilatur, nam plures ex illis volunt lumen vi. deri abfque fpecie impreffa : alij volunt necelfa-riam effe fpeciem impreffam emiffam in poten-tiara vifiuam.
4? ■י״»זן•	Refpondeo, loquendo fecundum rei veri.
tatem, lumen non producere fpeciem intentio-lumen nalem, vt videatur : Prob, à fortiori : color non fiteüm‘^“ producit fpecies intentionales, ergo neque lu-Prot frimé, men: Secundo videmus de noíle Hellas mican-Stiuniì.	tes, gj taraen aërem tenebrofum : fed quis dicet
ex tanta diftantia produci fpecies ftellarü ? nam fpecies debent produci in aere illuminato , at media notte aêr eft tenebrofus, ergo in eo non poflunt produci fpecies luminis, aut luminofi. Nec dicas produci lumen à ftella micante vfque ad potentiam noftram vifiuam, nam fiprodu. ceretur lumen per totum medium, videremus, mediante illo lumine, intermedia obietta : fed certe nequidem vicina illi luminofo videmus, v. g. fi quis in aliqua feneftra exiftens procul reneat media notte candelam accenfam, non videbitur
ipfeà potentia vifiua longìffimè diftante, atta, men videbitur ipfum luminofum, feu lux ipfius candela;.
Obijcies; debet vniripotentia obietto, fed 04j. lumen ftellæ non eft vnitum meæ potentine vili, uæ per fe, ergo debet vniri per fui fpecies, igitur lumen producet fui fpecies.
Refpondeo potentiam vifìuam vniri fym. pathialiterfuo obietto,qui modusvnionisiuffi. citad cognitionem : & certe illud argumentum maximèfacitpronon admittentibus fpecies in. tentionales; nam quieas dicunt effenecefl'arias, nec potentiam polle vniri obietto fine illis, non video quomodo refpondere poffintad illudar, gumentum ; nam dicere quòd emittantur fpe-cies intentionales ab ipfo ccelo !Iellato vfque ad nos, videtur ridiculum.
Quærunt item hîc Philofophi, an lumen recipiatur in coloribus ipfis, an vero folutnmo-dò recipiatur in medio ? v. g, an lumen, quod eft in hoc cubiculo recipiatur tantum in aère, an etiam in ipfis parietibus ? Quidam negant : alij & magis communiter affirmant.
Refpondeo lumen recipi etiam in exterio- w«ז! <״. ribus partibus corporis opaci. Probatur: in fub-ledo illuminato fubiedatur lumen, fed corpus; «i.»;.»• opacum, fecundum exteriores fui partes, eft il. luminatum, ergo in eofubiettaturlumen: ma. w«, ior patet : minor probatur; nifi enim paries eßet illuminatus, nunquam videretur. Secundo: in eofubieflatur lumen, vnde dicitur reflecti, fed lumen reflettitur à corpore opaco, ergo fubie-datur in corpore opaco : maior patet, nam qua., re potiùs à corpore opaco denfo refletteretur lumen, quàm à corporediaphano, & raro, nifi lumen fubiedaretur etiam in corpore ipfo opa-co: minor vero manifefta eft.
Recipitur ergo, & fubiedaturin exteriori, bus partibus corporis opaci, & fecundum illas partes dicitur corpus opacum illuminatum : vn-de non funt audiendi, qui dicunt lumen tantum recipi in fuperficie exteriori corporis opaci; reci. piturenim etiam in partibus interioribus, quas per poros ingreditur, & penetrat lumen: cuius rei ratio eft, quia accidens quantum recipitur in ipfo fubiedo fecundum dimenfiones fubiedi, fed lumen cum fit qualitas corporea, recipiatur-que in corpore, in eo recipitur fecundum di. menfiones corporis, ergo & fecundum profun. ditatem, & non tantum fecundum extimam fu-perficiem, quia extima fuperficies non dicit pro. funditatem : dicendum ergo eft quòd ingredia. tur corpus opacum per poros ipfius corporis,
& etiam profunde in quantum patiuntur , & præbentintroitum pori.
Obijcies: Pori funt per totum corpus opa. otíj. Cum, ergo fi lumen ingrederetur per poros in. gredcreturper totum corpus opacum, fed hoc non, ergo neque prius.
Refpondeo ingredi per porcs redos ; fed י¡#• quia pori in corpore opaco varias, & obliquas habent vias, ideò poftquam lumen priores in. uafit poros, reperitrefiftentlam ; quia vero an. tequam peruenire polfec ad profundiores par-tes vincenda effet refiftentia ; necid polfit pra>
Ilare lumen j inde fit, vt tantum illuminet par-
tes ,.־