349DiipIX.Part.VI.de motu grauiú.&leuiujyo
Uum. 55. O#o rati•• nes grauia» & leuia mo. ueri à fcipfu. Primo•
Quarti.
S&nti.
Sexti,
Septimi•
Clypevs Secvndvs.
Grauia > & leuia mouentur à'föpßs.
lJ/iimo : Nihil mouetur ab alio, nifi illud aliud fit adu in rerum natura, & indiftans à re,quae mouetur; fed fæpius generans grauium, &le-uium non eft amplius in rerum natura, aut non eft indiftans, vt patet experientia; ergo in ilio faltem cafu grauia, & leuia non mouentur à fuis
progenitoribus, igitur mouentur à feipfis.
Secundo : Illud non mouetur à fuo gene-
rante, quod eòvelocius mouetur, quò recedit à fuo generante, fed v g. pluuia genita in fecun-da regione aeris, eò velocius mouetur, quò ma-gis appropiat ad terram, & per confequens, quò magisrecedit à fuo generante; ergo non moue, tur ab illo, igitur à feipfa : minor patet 5 maior vero probatur, eò quòd caufa fortius agat, quò magis eft vicina paffo.
Tertio : Motus grauium,& leuium fit à gra. uitate.&leuitate; fed hæ qualitates funt in re graui, & leu¡ ; ergo grauia,& leuia mouentur ab aliquo fui, non vero ab extrinfeco.
Quarto : Ratio fundamentalis Thomifta-rum eft haec ; quia generans dat grauitatem, & leuitatem ; ideò etiam dat motum furfum, & motum deorfum : fed hæc ratio non valet ; nam ignis dat calorem ferro, & calor fèrri producit in ftupa alium calorem ; & tamen calor pro-dudus in ftupa non dicitur caufari ab igne, fed à calore ferri : ita in præfenti, licet forma fub-ftantialis, & eius grauitas, aut leuitas producán-tur à generante; attamen motus deorfum , aut furfum non attribuetur generanti ; fed formas fubftantiali,eiufque qualitatibus, modo in re. folutione explicando.
Quinto : Quod eft caula quietis in fuo loco naturali, eft caufa motûs ad illum locum natu-ralem, fedà grauitate,& non à generante,graue quiefcit ; ergo etiam per grauitatem graue ten. dit ad fuum locum naturalem.
Sexto : Detur graue ope alicuius fili reten, tum in fublimi, illud vero graue vincat prohi. bens, & pofteà feratur deorfum,quis dicet illam vidoriam non elfe àgrauitate? & proinde ille motus deorfum erit àgrauitate, & non à gene-rante.
Septimo : Illud non mouetur à le, quod ad hoc, vt poft quietem moueatur, indiget prælèn-tiâ motoris extrinfeci ; fed mixta inanimata, vt à quiete tendant ad motum, indigent præfentiâ, & auxilio motoris extrinfeci ; lapis enim in ter-ra iacens, vt moueatur, debet abaliquo agente extrinfeco moueri : item quando eft furfum, de-bet remoueri prohibens.
Otkwo : Ariftoteles 8. ?¿//,comparat eor-pus habens adu leuitatem cum homine haben-te adu fcientiam, quamuis non confiderante; fed habens fcientiam feipfum applicat ad confi-
derandum, aut faltem per feipfum confide-iare poteft; ergo corpus habens adu
leuitatem, feipfum furfum at-tollere poteft,
Clypevs Tertivs.
Tßfyondetur rationibus primi
Clypei.
A D primant dices ex antecedentibus, & fub- w««.¡#. fequentibus didis Ariftotelis collìgi ipfum ***»»<"'
non intendere, quòd grauia,&leuia moueantur ׳״״7»,¿״■» à generante immediate; fed mediate tantum, in quantum fcilicet generans caufat in genito fon mam, per quam immediate ipfum genitum, nifi impediatur,mouetur ad proprium locum ; illius tamen motûs immediatum principium non eft generans, fed forma geniti. Deinde late often. dit Ioannes de Bacone in3 diflintl-22.art.i.2.(fl3, neutram partem determinaffe Ariftotelem, an videlicet grauia, & leuia moueantur à fe; vel non? affert enimvariÿîeftimonia, quibus Ari-ftoteles affertiuè videtur loqui : item varia; qui-bus negatiuam partem videtur ampledi : quare vis non eft facienda in authoritatibus Ariftote-lis in præfenti materia : Item nec Commentato*■ ris. Alij dicunt Ariftotelem voluiffe,quòd cùm generantur mixta inanimata extra fuum locum naturalem, pro illa vice moueantur ad fuum 10. cum naturalem à generante, non vero poftea.
2id ficundam : Dans effe dat confequentia f,CHX. ad effe; mediate, vel immediate concedo :gene-rans ergo dat mediate grauibus, & leuibus ac. quifitionem fuorum locorum naturalium; id eft mediante forma reigrauis, & leuis j fermo au-tem eft in præfenti de principio immediato pro. dudiuo, principali tamen motûs grauium,¿ le. uium.
24d tertiam : Maior eft valde ambigua; -«»»«i», multi enim tenent paflionesnon produci âge-nerante,fed emanare à re genita. Deindeadmif. sâ etiam illa maiori, dices acquifirionem adua-lem fui loci naturalis non effe propriam paffio-nem rei grauis, aut leuis, fed tantum principium acquifitiuum talis lockcertum ergo eft tale prin. cipium.feu formam, quâ acquiritur talis locus, elfe paffionem rei grauis, autleuis ; adualem ve. rò acquifitionem non effe eius proprietatem, nec elfe proxime , & immediate à generante; alioquin quando lapis eft furfum,non haberet paffionem fibi debitam, quod repugnat ; paffio-nes enim funt infeparabiles à fuo fubiedo natu, raliter: agens tamen naturale ponendo lapidem furfum,tolleret propriam paffionem à lapide, quod tamen contingere nequit.
21d quartam : Concefsâ maiori: «d minq. ymrti. rem dices requiri organa ad motum animalem, non vero ad motum inanimatorum; ideò au-tem ad motum animalem requiruntur organa, quia ille motus poteft elfe ad omnes lationes furfum, deorfum, à finiftris, & à dextris ; at mo-tus inanimatorum fe habet femper eodem te. note.
.-Concefsâ maiori : ad mino, quinti', tem dices elfe proprium viuentium non modo vt moueantur à fe, fed vt moueantur à fe ad omnes lationes ; at motus inanimatorum ad vnam folùm lationem; leuia quidem ad latio-nem furfum ; grauia ad lationem deorfum. Item proprium eft viuentium moueri à fe, & ab in-trinfeco, etiam dum funt in fuo loco naturali;
P 4	at