Difp. VI. Partit. I. delnfinito.	236
nuum , quod communiter folet dici conflare partibus infinitis, proportionalibus tamen, & communicantibus ; de qua re agitur in dtfpu. tationede quantitatein Metaphyfica.
Suhu Uff,	Difficultas ergo, quæ hoc in loco examina.
tureft ז an fit datile virtute diuiná infinitum adu, feu cathegorematicum ; certum liquidem eft non dari naturaliter; nam cum res omnes mundi habeant aliquos terminos definitos, re-ponantúrque in certis categorijs, inde euidens eft nullam rem effe infinitam adu : item ad pro-dudionem infiniti requiritur virtus infinita ; nullum autem agens creatum, eft virtutis infi-nitæ,ergo nullum creatum eft infinitum: neq; Deus produxit infinitum; fecit enim omnia in pondere ,numero , & menfura, proindeq; mo-do finito: Certum tamen eft dari de fado infi. nitum fyncategorematicum in rerum natura ; nam continuum & motus habent partes infini-tas in potentia,licet quodlibetcontinuum, & quilibet motus de fe naturaliter fit entitas finita.
Procedit ergo tota difficultas de infinito an ¡uU£j daripoffit virtute diuiná? quam communiter examinant WrpftcAtertioPhyfi circa C4p. 7. & Theologi in primo fient, circa dift. 43. & 44. vt D. Bonau. D. Gregor. Ochamus, Baffo-lis, Aureolus, de Bacone & alij : Item Scotus 2» fecundo dft. prima quefl 3. & Argentina ibidem: Thoraiftæ verá ,prima partequafl,?. circa art. 3. & 4 vt Hieronymus Fsiolusduh. 12, & Vafquez
dijfe 26■
Famofa eft haec controuerfia, proindeque more folito examinanda Partem affirmantem, quòdfcilicet dabile fit adu infinitum creatum, faltem in aliquo genere entis, vt puta infinitos gradus qualitatis, infinitam multitudinem lapi, dum, & huiufmodi, tenent non modo Nomi-nales, vtGreg: Ochamus, St alij ; fed etiam qui. dam Reales, vtdeBaffolis, Argentina, & de Ba. cone ; & ex recentioribus Vafquez, & Fafolus : At oppofitum docent D. Thomas, & Scotus, communiorque fchola. Examinemus ergo pro vtraque fententia rationes.
Clypevs Primvs.
,Rationes *Nominalium.
O^od dabile fit adu infinitum virtute diu¡. ?׳■•♦«««	^'S.nâ, his fuaderi poteft argumentis in fauo.
rem Nominalium.
«s»Primum fit : potentiae infinitae refpondet trmum. obiedum infinitum, & potentiae adu infinitæ refpondet obiedura adu infinitum, fed Deus habet potentiam adu infinitam, etiamadagen. dum ad extra 5 ergo refpondet, aut faltem re-fpondere poteft tali potenti« obiedum adu in-finitum, ergo Deus per talem potentiam poterit
efficere adu infinitum.
Sunium. Secundum : debet nobis raanifeftai i aliqua-liter infinita Dei potentia ad extra, fed nonpo. teil melius nobis innotefcere, quam fi dicamus poffe produci adu infinitum per potentiam di-ninam, ergo dicendum eft, Deum poffe produ-cere adu infinitum.
Twium. Tertium. Deus producat in quolibet inflan-ti vnius hors vnum Angelum, cum enim fint
infinita adu in fpatio vnius horae momenta, ideo erunt poft illam horam infiniti adu pro-duòli Angeli.
Quartum. In quolibet continuo funt par- 52■־״«׳■׳־. tes infinita, & illæ funt adu, ergo funt infinitae adu: aut faltem Deus poteft illas feparare, quia quod eftin potentia, Deus poteft reducere ad
Ouintum. Quod Deus cognofcit, illud po. Ss״»׳״׳», teil efficere, fèdDeus cognofcit adu omne in-finitum, ergo poteft illud efficere. Maior pro-batur, quia potentia Dei cognofcitiua, non eft potentior quàm potentia Dei effediua, feu pra. dica: Vndequod poteritcognofcere potentia fuá cognofcitiua, poterit efficere potentia fua pradica; Minor vero probatur: Deus cogno-fcit omnes beatorum cogitationes tam futuras, quàm praeteritas , fed cogitationes beatorum funt infinitæ ; funt enim ad omnem aeternita-tem ; cum autem aeternitas fit infinita, faltem à parte poft refpedu Angelorum,fequitur quòd eorum cogitationes erunt infinitae adu; ficque Deus cognofcens illas cogitationes, cognofcet infinitum. Nec dicas effe tantum infinitum fyn-categorematicum ; nam licet illae cogitationes à parte rei fint fucceffiuae, cum vnafuccedat al-teri, proinde à parte rei non fint infiniti cathe. gorematicè ; attamen, vt obijciuntur intelle-dui Diuino, ipfique repræfentantur omnes fi. muljtunc induunt rationem infiniti cathego-rematici ; nam ratio cur à parte rei non faciant infinitum cathegorematicum eft, quia non funt omnes fimul, fed fucceffiuè; vt vero repraefen-•tanturintelledui diuino, funt omnes fimul, er-gofunt infiniti cathegoretnaticè.
Sextum. Datur infinita linea curua ; cum <?«׳»״»• enim linea curua non finiatur, nec limitetur per fuas extremitates, eo quod nullas habeat, cenfe-ri debet infinita; fed quodlibet curuumpoteft Deus redificare , ergo ex qualibet linea curua poteft facere lineam redam infinitam adu.
Septimum. Si repugnaret dari aliquod in. Stfiimutn, finitum adu, hoc maxime proueniret, quia re. pugnaret in ratione entis, aut in ratione talis entis ; non in ratione entis, cum Deus fit verum ens, & tamen infinitus adu : non etiam repu-gnat in ratione talis entis, nam rede poteft in-telligi infinitum in quantitate: Imo hoc videtur conuenirequantitati, cum vna ex proprietati-bus quantitatis fit infinitas.
Oftauum Qui poteft facere maius, poteft 03au»m, St facere minus faltem in eodem genere, fed de fàdo Deus fecit aliquid maius infinito, aut fai-tem fecit infinitum, nimirum vnionem hypo-ftaticam, quae eft infinitæ dignitatis dcexcellen. tiac, infinitique meriti, ergo &c.
Nonum. Omne ens reale eft poffibile , fed w«mh». infinitum eft ens reale, ergo, eft poffibile ; quod autem eft poffibile illud poteft poni in adu, er. go infinitum poteft poni in adu. Maior patet:
Minor probatur, quod patitur definitionem, il-lud eft ens reale, fed infinitum patitur definitio-nem; Ariftoteles enim illud definit, infinitum eft, cuim efl aliquid fiemper extra accipere , id eft in colledione infinita quacunque eius pars fini-ta accipiatur Einteilige non modo de parte pro-portionali & communicante, fed etiam de par.
tibua