277 Dii VII. Part.III.anmund9ab ætern:&c.278
QiùntA,
ceffaria : fed in quantum caufa neceffaria, id eft fi fuiffet caufa neceffaria refpedu mundi, illum produxiffet ab sterno, ergo & in quantum eft eius caufa libera > potuit illum producere abs. terno.
Confirmatur eadem ratione quá produxit creaturam in illo nunc, in quo eam produxit: eodem pado potuit producere in alio priori, & fic in infinitum, ergo in sternitate.
Quinto : Quando eft caufa potens produ-cere fubirp fuum effedum, tunc non eft neceffe vt caufa prscedat duratione fuum effedum ; fed Deus creans eft caufa fubitò producens fuum effe, ergo non eft neceffe vt prscedat duratione fuum effedum, & per confequens ficut eft ab s-terno, ita & eius effedus: fcilicet creaturs pof-fura effe ab sterno : min. patet; maior quoque manifefta eft in fole; quia enim fubito produ-citlumen.ideo polito fole illico fequitur illumi-natio-. Item fi pes animalis fuiffet ab sterno ftans in puluere, ab sterno effet veftigium in puluere.
Sexto : Si repugnaret mundum fuiffe ab s-terno, dabilis effet demonftratio ad hancim. poffibilitatemdemonftrandam ; fed nulla talis eft dabilis, vt etiam ipfemet fatetur Anfl. primo top. dicens mundum eile ab sterno, effe proble. ma ad vtramque partem. Adde quod argumen-tainpnmo Cfpeopotitì foluentur in fequenti.
Clypevs Tertivs.
'Refpondetur ad argumenta primi Clypei.
A D primum : Dices argumentum procedere ■^־de fado, fcilicet creaturam prius habuifle non effe, quam effe; potuifle tamen Deum, illi
Num. ij. êo luuntur rationes pro. b antes crea•
femper dediffe efle; & fic nunquam fuiffet fub _ non efle: negandum quoque eli non effe crea-u¿ [rima. turæ præcedere ordine naturs , effe creaturs ;
nam interea qus funt incompoflibilia effe fi-mul duratione, non poteft effe ordo naturs; ordo enim naturseft inter ea qus funt fimul, & vnum eorum poteft effe fine alio, non tamen vice verfa: Aut dic, quod non efle, eft prius effe, ordine confequentis ; bene enim fequitur,crea-tura eft, ergo prius potuit non effe : non tamen fequitur, creatura non fuit; ergo creatura eft.
Dum vero inftas, ergo creatura fimul habuiffet non effe, & effe: dico quod nunquam de fado habuiflet non effe.
Ad Confirmationem, nega minorem : fi enim non effe ex fe conueniret creaturs, nun-quam creatura poffet habere effe; quia quando aliquid conuenit creaturs ex fe, tunc non po-teftabea tolli.
alficunlX	Ad fecundum: Nega minorem : nam Deus
prsdeftinat libere ; attamen ab sterno: nega quoque eius probationis minorem : & pro con-firmatione folutionis : Nota produci libere ex eledione fumi dupliciter,primo ftridè, fcilicet vt eledio fignificat conclufionem confili¡ ; & fic non eft in Deo : Secundo pro qualibetlibera volitionê contingenter volibili. Primo modo vera eft maior confirmationis ; fed neganda mi-nor hem eledio primo modo eft futuri; at eledio fecundo modo eft etiam prsfentis.
Ad tertium. Negant aliqui maiorem, di. •Alttrtii. cunrque, quod aliqua res poteft à Deo fieri fine aliqua mutatione flue temporanea, fiuefubita.
Dici tamen melius poteft, quod non fuiffet pro-dudus per verum motum, fed per inftantane-um. Dum vero inftant,ergo eius productio men. furaretur inftanti: negandum hoc eft; nam non eft fic intelligendum ; fi Deus ab sterno produ. xiffet mundum, quòd in aliquo inftanti primo ־ produxiffet illum, & quod ante potuiftetnon producere : fed fic inteltige, quod produxiffe ab sterriti, eft produxiife ante quodlibet tempus finitum, aduale, vel poffibile, vel imaginabile: producere ergo ab sterno, non eft producere in aliquo inftanti sterno ; fed eft producere an-te quodlibet tempus, negareiurque quod eilet tale aliquod inflans.sternum : vnde imperti-nenter qusreretur, an tunc vel poft, vel ante po. tuiilet produci : fi tamen qusras, an Deus ante quodlibet tempus finitum potuerit non produ-cere? dicendum eft quod fic: imo defadohoc eft : ex quo patet refponfio ad Confirmationem.
Item ad quartum, & ad eius confirmatio, u־/ yuan'¿. nem: licet creatura nunquam non habuiffet non effe in aliquo inftanti durationis; attamen non effer creator, quia haberet fuum effe ab alio, & dependeret femper ab eo. Deinde falfum eft, quòd omne quod producitur,incipiateife ; nara filius indiuinis vere producitur, non tamen di-citur incipere effe; fed eft sternus: ita fi mun. dus effet ab sterno, diceretur verèprodudus, non tamen diceretur incœpiffe effe in aliquo in-ftanti durationis.
Dicerent alij quod per mutationem fubitam produdus fuiffet mundus ab sterno, illaq;mu-tatio fuiffet in inftanti ; quod tamen inflans non diceretur primum inflans durationis, fed fimpliciter inftans produdionis : ficut pater in diuinis produxit filium ab sterno, & per confe-quens in aliquo nunc sternitatis, non tamen in aliquo primo nunc durationis ; quamuis enim sterratati repugnet habere primum nunc dura, tionis, non tamen repugnat habere »«w ; igitur creatura produda ab sterno fuiflet produda in aliquo nunc, non tamen in aliquo primo nunc.
Quod fünftes, ante quod nihil eft, illud eft primum ; fed ante inflans in quo fuiffetmundus creatus, nihil prsceffiflet ; ergo illud inflans fuiflet primum.
Refpondeo concedendo maiorem de ijs, qus fubijciuntur tempori noftro, non vero de ijs, qus funt in sternitate.
Ad quintum : Concedo maiorem de per-petuis ab intrinfeco, & ex natura fua, qualis fo-Ius eft Deus ; nego vero de perpetuis ab extrin. feco, qualis foret mundus, fi effet ab sterno.
Adfextum : Videlicet ad audoritates : Re-	/«״׳<■׳■
fpondeo ad primum, sternitatem fumi aliquan-doftridè, & proprijflìmè, nempe pro illo tan. tùm quod eft, vel fuit fine initio, & erit fine fi-ne, & eft incommunicabile, & omnino impof-libile non effe: fecundó fumisternitatem large, pro eo, quod non eft habiturum finem ; habet tamen initium : huiufmodi eft anima noftra rationalis. Item pro eo quod, neque habet ini-tium, neque finem; eft tamen commutabile ab intrinfeco,& poffibile non effe,qualis effet mun.
M 4	dus,