3i Quæft. ßc Continent. in Genefinx
מסת minus verum, acutum,
fe videatur, cuifion fatis fuperqueperfuafum fit Deum neceffariò conftituendum eile. Verútamen vt Athei nullam prorfus excufationem obtendere valeant,idem ex D-Damafcenol.i. fidei orthod.c. 4׳.vrgeamus.
Aliud Da- Quicquid eft,vel eft creabile,vel increabife,crea-mafeen. ar- hile vero vertibile eft, idque fecúdum eleñionem, gumentum fifpiriiuale, vel intelléñuale fuerit; fi corporeum, !mus verti poteft, vel generatione, vel alteratione, vel ^ua motu 10cali;igiturquicquid creabile eft,cùm ver-ribile fit.exiuit de non effe ad effe,liquidem omnia que vertibilitatijfeu mutationi fubieña funt,à ver-fione, leu mutatione cceperunt, & ex nihilo fada funt,igitur creationi funt obnoxia,feu creabilia,at nihil eftà fe creabile, igitur aliquid increabile con-cedendú eft,quod cætera creet,'&hoc eft Deus nb-
fter:Necenim circulus in caufis efficientibus, fiue per fe,fiue per accidés fubordiiiaris,admitti debet, aut potefttadeout verbi gràtia Angelus aliquis, vt pote fupremusjfitcaufa Chérubin,Chérubin caula poteftatum,poteftates principatuû,&fie deinceps vfqhe ad Angelos,quiregrelfu,arque reciprocatio-ne quadá fin t càufa Seraphinorû: alioquin idem fe-ipfo prius effet, & pofterius ; prior enim effet An-gelis Séraphin ex hypothefi, & non prior, feu po-fterior,qu1aab Angelis produceret'ur.Quam ratio-nem vtinani Athei legerent, atque perlegerent,at-que animo fuo permitterent , vtveritati confenti-ret, ftatim enim Atheifmum deponerent. Licet autem lint veritatis ofores, ipfamveritatem eis op-ponere libet, fi forte aliquis eius radius mentem eorum illuftrare valeat.
RATIO IV.
Sumitur ex veritate.
COgitet qui poteft,quando non fuit verum, quia erat futurum aliquid,vel præteritutn erit
D Anfelmi aliquid,inquit S.Anfelmus c.i. Dialogi de veritate; ratio. quòd fi neutrum horir cogitare poteft, & vtrúque horum fine veritate verum elfe non poteft, impof-fibile eft cogitare,quod veritas principiu,aut finem habeat,igitur veritas eft æterna, & hæc eft Deus;ná fi veritas principia habuir, vel finem habitura eft, antequá effet veritas,verúerat,quianó eratveriras, & poftquáfinita erit.verú erit,quod nó erit veritas, at verú effe nó poteft fine veritate, ergo poftquá nó erit veritas, erar veritas,anrequá effet veritas,&er¡t veritas.quod eftabfurdiffimú, Ätomninè contradi-doriûatqrepugnàs,igirureftveritas,quçnec prin-cipum, nec finé habere poteft, fed neceffariò eft ab D.Auguft. aiterno, & à fe ipfa.Quæ cófirmantur ex D- Aug.ih
foliloquiis: Si veritas non eft, veritas eft,quia con-fequiturveritaté non elfe,verum eflèjquòd fi dixe-ris veritate nóhelTe,fimpliciter verú non efte.làltc ex parte,& fecundú quid,verú eriqatomne fccun* dum quid,eft,atq; dicitur,fada collatione,Si habí-ta propor tione cú alió, quöd eft !impliciter, quan-doquidé illud, quod eft fecundú quid, tale per par-ticipationé exiftit -, cùm igitur fit aliquid verum eX parte, fecundú quid, & participatione ,neceflàriêf debet effe verú !impliciter, & per eflentiam, à quo cætera veritatemfuam repetant,eiqueferantacce-ptamjquæ veritas,eft ipfe Deus. Quod fi tam im-perfedus eft Atheorum animus,vt eum tanti veri-ratis radij potiùs retundant, & hebetent, quàm il-luminent ,optimamentitatem, atque bomtateni eoriim menti, atque voluntatioffenmus.
RATIO V־
Sumitur ab optima entitate, & bonitate.
OP T1MV M, fine dubio eft optimum, quia in méte concipietis, vel ihtelligétis eft optimú, nec tantum in in telligétis animo refidet optimum! verùm etiam in ipfare , tametfi nullus id optimum Concipiatjlllud enim, Eft, non fola éffentiam,f1ue praedicata re1effentialia,fedadS efsédi,feu exiftédi connedit : Etenim ens añu neceftàriò cócipit, qui optimú apprehédit ,nunquid enim intelligens op-tirnú,illud animo cohcipit,quo nihil melius eft,aut effe poteft,at ens añu melius eft,qui ens in poten-tia.vtrúmq; vero non ente melius effe, pala eft,igi-tur cú id,quo nihil eft melius, ens añil conuincar; quod eftoptimú,neceffarium f ft, vt fitens añu,ac proinde cú nullus intelleñusnegarepoífit optimú, effe optimú.neceffeeft.vt optimú exiliere cócedat,
D. Anfelrn. quod eft ipfe Deus. VndeS. Anfelm.ca.i.y¿ 4J.& ly. profologij. Credimus te Domine aliquid elle, quonil maiuS cogitar¡ poteft. An ergo non ertali-qua talis natura, quia dixit infipiés in corde fuo nó eli Deus.Sed certe idé ipfe infipiés,eu audit hoc ip-lUm, quod dico ; aliquid, quo maius nihil cogitari pùteftjintelligit, quod audit, & quodintelligit, in Ratio acu- ln.tc j u eius eft,etiam fi non intelligat illud effe, tîffima.	Aliud enim eli ré effe in intelledu, aliud in teilige-
rete eile. Nam cú piftorpræcogitat.quæ fañurus eft,habet quide in intelledu,&1ntelligit elfe,quod
iam fecit,non effe vero quod nondii fecit.Cóuinci-tur ergoinfipiés effe velintelleduaìiquid ,quoni-hil maius cogitari poteft,quia hoc eu audit,intelli-git,& quicquid ihtelligitur,eft ih intelledu-Et cet-tè illud, quo maius cogitari nequir,non poterteli¿ ih folo intelledu ; fi enim vel in folo intelledu eft, poreft cogitari effe, & in re.quod maius eft.Si ergo ìd,quo maius cogitari nó poteft,eft in folo intelle-diijidipfum quo maius cogitari nó poteft, eft quo maius cogitari poteft,at certe hoc effe non poteft, exiftit igitur aliquid,quo maius cogitati non valet & intelledu,& in re.
Quod vtiq; fic vere eft,vt nec cogitare poflìt non effe. Nà poteft cogitari effe aliquid, quod nó poflìt cogitarinon effe,qüod maius eft, quäquöd'no effe cogitari poteft.Quare fiid.quod maius neqùic co-gitati,poteft cogitari non effe, idipfum qpomaius cogitari nequit, non eft id, quo maius cogitari ne-quit, quod cóuenire nó poteft. Sic ergo veré erta-liquid, quo maius cogitari non poteft,v t nec cogi-tari poflìt non effe. Et hoc es tu Domine Deus no-iter. Sic ergo veré es Domine Deus meus, vt nec cogitari poflis non effe : Et meritò ; fi enim aliqua mens poffet cogitare aliquid melius te , afcenderec Pr¡eclír creaturafuper creatorem,deiudicaretde creatore, ad pcu quod valdè eft abfurdú.Et quid« quicquid eftaliud alienius
praeter