107 Quæft&CoftïmaitinGencfiffl. 108
sterno fuerunt,vel non ; fi fecundum,euidens eft dari principium aliquod cariorum produdiuum, quod nequit vllum effe ex creatis vifibilibusprin-cipiis : neq; enim ex natura ccelorú eft, vt in hoc, autillo tepore, potiùs quáin anteriori,autpofte-riori creetur; fi vero pr¡múcócedis,adhuceuinco dari effediuum illorum principium, cùm enim non fint à fe erunt ab alio, cumque illud aliud nó fitcœlum, neque vllum aliud corpus, ex iis quæ
!	componunt mundum, erit neceffariò Deus.
Quartum mediumàfigurafumitur, adqua ter-
4.Rjtio ex ra, vel quodlibet aliud eft indifferens,exigit enim '2u1a' natura terræ, vtleuiorifubfit,feunon fitfupra corpusaliudfeleuiusin cade linea reda, velobli-qua,per qua defeenderepoffet: licet enim aliqua pars aquæjVt quz eft in fundo Oceani,fit vicinior centro aliqua parte terræ, vt quæ eft in cacumine montis Libani, nulla tamen infertur terræ,vel a-quæ violentia, cùm talis pars terræ altior non in-fideat parti aquç depreffiori,cùm ergo natura ter-re figura hanc non exigat,quá in ipfa videmus,de-bet allignar¡ caufa illa determinans,quç eft Deus, j. Ratio ex Quintum ex multitudine indiuiduorum petere Tine'inóiui-P°ffumus> curenimplura funt indiuiduain vna duorum,& ipecie, quàm in alia; cur plures leones, quaui Ipecicrum. phœnices ; cur plures homines,quàm leones;
cur <aior ferri , quàm auri quantitas ! imo & idem ex multitudine entium in fpecie fumpto-
rum probant aliqui ;cur enim plures herbarum, quàm animalium fpecies ?vel curtothorum,& illarum (pecies,non plures, neque pauciores nifi id in numinis zterni voluntatem refundamus; verùm vt ad indiuidua reuerramur, vnde fit, vt tanta eorum multitudo in fpeciebus quibufdam, in aliis vero tam pauca reperiatur,nifi quia Deus;
qui omnes fpecies regit, arque conferuat, ira de-creuitî Sed hanc materiam aducrfus Atheos vr-geo.Dic obfecro, impie,vndefit, vt fis potiùshic homo , quàm alius ; hoc indiuiduum , & non aliud ? nunquid à Domino fadfi eft iftud ? nun-quid pauperrimuscíTe potuifTes, nunquid clnu-dus, ftrabo, mutus,& furdus, vbi tamen diues es,
& integra, fi non mentis faltem corporis valetu-dine : Agnofce igitur hæc omnia tibi à Deo Opt. Max.collarafuiffe.
Sextum medium in varia graduum intcnfione conftituunt,ad quam multa: res quas cernimus, funt indifferentes ;malo tamen ab exiftentia fex- Rano tam rationem petere; etenim cùm exiftentia re- ''“^¡nplu-rum fitabalio, poftulat aliquod cxiftensàfe ,vel ^bns rcbus proceffumininfinitmhocpoftremiiiaiafalfiratis ״na gradui arguimus, & iterum deftruemus, igitur ens à fe intenfio^ neceffariò concedendum eft, cuius exiftentia fit ™g* ל“? æquèneceffaria, aceiuseftentia.eadémque ora- ’ularep nino cum illa, vt effentias rerum, quæ dicuntur æternç veri tatis, & immutabiles,prout folain non repugnantiam includunt, ad aduna reducat, & 7.Ratioab exiftemes faciat, quæ alioquin nihil ;erunt adu, exiftentia nifi virtus ipfiuscaufæ potentis illas efficere, vn- rerum-, de theologi creaturam, prout in Deo eft, creatri-cem effentiam appellant.
Ex quibus medijs non défunt, qui concludant iftam propofitionem, Deui eft, effe, etiam quoad nos,omnium propo(itionum,quæ cognofcuntut cft,notait, in alio euidentiflimam, atque notiflimam , & longé euidentiorem, quàm fineiftæ •Datur aliqua fubftantia completäjdatur materia, & forma fub-ftantiaiis; datur virtus in magnete ad ferrum at-trahendum,&c.
RATIO XXV.
Depromitur ex rebus moralibus.
SI nulla domus fine patrefamilias, nulla pro-uincia fine principe, nullum regnum fine re-ge,nullus exercitus fine duce ftare poteft, quanto minus totus ifte mundus ex tot diffidentibus par-tibus compadus fine aliqua caufa vniuerfali ftare poterit,quæ fit illius gubernatrix; maxime cùm totam rerum vniuerfitatem ita conferuari, atque perpetuari videamus,vt fingulaiuxta naturæ exi-gentiam fuo tempore aducmant;vbi fané tam ad-mirabilem jtámque conflantem difpofitionem obferuamusjvt ea nullo modo in cafum referri poffitjfed neceflàriò in fummi numinis proui-dentiam refundi debeat, alioquin enim non fern-per continuati deberent, quæ videmus, quando-
Vanaarti- quidemillud quod cafu contingit,raro fieri folet. ficia. Profefto fatis demirarinon poffum Atheorum infipientiam, qui, vifa re aliqua artefatta, vt co-lumba Tarentini, quæ in medio aere pcdula con-quiefcebat;fphæra Archimedis motus ceeleftes referente : mufea Norimbergenfi menfam, & conuiuas circumuolitante,& tandé in manu Do-mini conquicfcente ; horologio vari js rotis com-padocumindice capanola in Caroli y.annulum incluto ; lhade Homerica in nuce pofita,&cæte-ns artefadis bene perfpeftis, libentiffimè faten-
tur, & afferunt id cafu fadumnon effe, fed ab ingeniofo, & excellenti artifice : & tamen vifis rebus naturalibus, quæ in infinitum prope fune artefadis excellentiores,fummumartificem ,& rerum omnium naturalium,atque fupernatura-lium mnifjnff admittere nolunt ;enimuero fi columbam Tarentini cum vera columba confe-rane, prorfus fateri cogentur vnicumveræco-lumbæ volatum tota artificiali columba longe perfediorem effe, vt iam illius naturalis artificem infinitis partibus Tarentino perfediorem affò-rere neceffe fit. Quàm ftultum , & infanum eft edypum demirari, non vero prototypum.
Age vero Athee, folas apes tibi obijcio ,vtom-nia arma deponas: vndent,vtfuas cellulas non trigonas, non tetragonas , non rotundas , fed exagonas fabricent ; nunquid hanc à fe, an à Deo repetunt induftriam; poterat quidemrotun-das efficere, vtcapacifsimæeffenr.quâdoquidem Mirade a-figurarum omnium ifoperimetrarum rotûdaca- pibus.iicut pacifsima eft:at plurima fpatia circulos inter con- cellulas fa-tentareplendafuiffent,nedareturvacuum:pote- (¿!"'11״,Jij rant triangulares efformate,præfertim cùm figura E triangularis nullum (patiumreplendú relinquat: verú illa eft minima: inter regulares figuras capa-
citatis