S.Chy-fio/ì. ex-phcatur.
Quid Chryf; fenferit de tnitio falutis.
etiam pertinet illud Ambrofij lib. 2. de voca-tione Gent. cap. 9. Srve mina , fiveprofecius fi-deiiamffive ufque in fine mperfeverantium cogitemue genus, nulla ffecies cujufque virtutls occurrtt qua vel fine dono divina grana, vel fine confi»fa noftra voluntatis habeatur. Eadem repcries apud S.Prof-perum veruna iftius libri auèìorem cap. 16. Se apud Cofterum in lib. controverfiarum cap. f. delibero arb. ubiexprellìs verbis afferit liberum arbitrium Deo moventi Se prevenienti cooperati, nec fe preparare ad juftificationem folum patienda, fedetiamoperando V agendo. Nccobftat quod Aug. dicatDeum ut velimus in nobis fine nobisoperari; quodque B.Thom. 1.2.qui.® art. 2. doceat in primo adii voluntatis qui procediti gratia preveniente voluntatem effe motam Se non moventem. Nam ejufmodi locutionés non aliud fignificant quam quod Deus primum iftam feu motum bone voluntatis per fuam gratia operetur fine nobis .i fine previo in nobis alio motti voluntatis quo ad illum motum cónemur autaf-piretnus,aut quo voluntas eum libi imperetjq'uip-pè cùm interdum homini etiam valderepugnanti infpiretur bone voluntatis affeflus, ut in Paulo contigit ; ergoapud Aug. illud ( finenobis ) non eft idemquodnobisnihilagentibus, fed idemeft quod, nobis non previe agentibus ; Quodautem B. Thom. dixit in primo efleftu gratis mentem noftram effe motam à Deo Se non moventem ,’fic intellige , mentem noftraad illum efteéìum non le movere alio quopiam priore motu quali imperante hunc motum , ut fignificaverit aótum illum interiorem non effe à volunqtte movente ut imperante, licet ab eà fit ut principio atìivp. Qui fenfus ex éo colligitur, quod pofteà dicit exte-riorem aflum à voluntate imperati : quin Se ipfa phrafis quà voluntas dicitur le moyqseld aliquem a<ftum,fatis poftulare videtur ut in eà fit motus ali-quisad hujufmodiaètum : &confentiunt eaquz adfert lib. 2. fent.-d. 26. art. 5. ad p.alibi recitata: Se q. unica de virtutibus in communi art. i .ad 11.
Se art. 2. ad 2-0.ubi exprefsè docet Deum operari D in nobis non fine nobis agentibus Se confentienti-bus. Deniquehoc ipfum approbat Card Bellar-minuslib. 6.degratia Se libero arb. cap.ó.ubi di-fertè docet per gratiam prsvenientem ita voluntatem hominis przparari ut Se Deus Se voluntas ali-quid agant. Et quia funt quzdam loca Chryf. qui-bus ait Deum non prsvenire noftras voluntates,ut hom. 12. in epiftolam ad Hebrsos, idem Bellarmi-nus ea fic exponit.ut Chryfofìomus dixiffe intelli-gatur quod Deus non prsvenit per modum nec^f-fitatem inferentis. Qus expofitio libentius admit-tenda eft,quàm dicatur cu Molina difput.41 .quod Chryf. errare potuerit nefeiens diftingue're inter gratiam prsvenientem, Sec. autquod manifeftum E fit ibierrorem Contineri,autquodgratiam prsvenientem tollat, dicatque initiù falutis efle à nobis. Hsc enim Se falfa funt Se tanto dotìore indigna, prsterqilàm quod viam parant hzreticis ut SS.Patroni authoritates contemnant, dicantque quod errare potùerìnt. Falfa autem effe manifefìu erit fi afiaejufdem Chryf. locaconferantur. Nam homilia 1 3 .in Joannem docet quod^mr<4 Detfemper in be'néficijspriore!fibtpartes vendicati homilia autem 76, Non voi me elegtftisfmop.\\lffed ego eltgi vosi hoc eft in amorepracurri.Quando autemChryloftomus fivchicfivehonjil. n. requirit voluntatem no-
c
Vars li.	Art. XIX. 31
meritorium attribuii ter gratta & libero arb. Quò A ftram ut bene agamusj non negat gratiam prz-venientcm , fed folum oftendcreintenditqiiod liberimi nobis maneat arbitrium,quodque Deus.nó ■ ita bona noftra operetur ut voluntas noftra nihil agat, ut patet ex difiis, Si ex ijs quiz habetad caput. 2. Epiftolz ad Philipp. explicans illaverba, Deus óperatùrin nobis velie, Sec. Szfinquitex aliorum perfonà libi objiciens)t<o/«»r.-z/fW3 in nobis ipfe operante, quomodo nos adhortaris ? Etenim fi ut velimus ipfe facitffruftra nobis dicis,obedite:nonenim obedimus, Fruftradicis in timore ac tremore t nam totum Deiefl. (Nota limile fieri argumentum con-.tra przmotionem Dei , ideòque & contra gratiam prsvenientem , fed prò hoc loco refpon-deat Chryfoft. ) non ad hoc dixi Deum effe operante™ in zobis ( ideòque influentem in caufam eam-que moventem ) ut veliti* '& ut operemini ( ut fcilicetotiolìeffe velitis) fed ut follicitudtnem ve-ftramrelèvarem. Si volueritis fune operabitur vo-luntatem : & promptitudinem ipfe nobis dat & operandi efficacia™. Quando enim ( per ejus gratiam) voluerimus^ voluntatempofea adauget : utpotevolo boni quidpiam operari, bonum iftud'ipfè operatur,& per ipfam etiam voluntatem,&c.E.t pofo'eà.: Oftencht hic tffecuros noseffefacit , Deum omnia operari. Vslt enim nosjnxtà voluntatem fuam vivere. Si vero valt,agit ergo nos ad hoc , imo ipfe iftud omnino operabitur. Vidès quomodò S. DoStornon dicit initium lalutis efie à nobis, fedtotum Deo tri-buit, nec negat gratiam przvenientem, fed afferit ? videatur etiam ho’milia 12. in 1. epiftolam ad Cor. Quz autem homilia 12. in epiftolam ad Heb. dièta, videnturhis effe contraria, modelle per collatronem aliorum locorum funt exponen-da, non errorisdamnanda; & quod dicit, oportet noseligereprimùm quz bona funt, Sctunc ipfe quzfuafuntintroducit,intelligipoteft, vel quod nos ejus grafia proventi eligere debeamus bona agere antequàm ipfe dona fua habitualia feu per-manentia Se ulteriora intróducat ; vél quod nos eligamus , quia licei Deus in homine & perhogainem operetur cleótionem, folus tamen homo eft qui eligit lìcut folum animai currit etiamlì Deuscurfumefficiat.-Dum autemita elegi-mus, tunc multam adfert auxiliationem & dona fua introduci, quia ut ipfe alibi dicit voluntatem adauget, & ut Auguftinusdocet, il le qui pravenit utvelimw,fubfequitur nefrufiravelimus: Scjuxta là.]aco\si\m-.Appropinquantibiisfibi appropinquanti feilieet per ampliorem gratiam.
Akticulus XIX.
RAtio. 17. Quando caufz operantur hoc ipfum accipiuntà Deo : ergo Deus prius naturàfacit illam operationem.Prius enim eft dare quàm accipere, przlertim quando fic daiur, ut da-tiofiteaufa acceptionis. Antecedenscft Alberti magni qui lib. 1. fent. d.4 y .art.8. fic dicit. Si quid operantur alia caufitìaccipiunt a voluntat e Deioperante,& continente, & movente e^.’ Cóhfirmàtur exParifienfibusdoétoribusquianno 1270. tan- rauft, quarti erroneutn condemnaverunt hunc arficu- 2 lum.In caufis efficienttbùs caufafeconda habet alito- [t a nemquam non accepit a prima caufa. Fatentur ergo fl;otìem Albertus Se Parili. Deum ita per caufas fecun- ~a dasoperari ut non folum eas confervee feu con- ( tiiieat, fed etqm ut illas moveat , illifque, det aétionem quam operantur, ideòque in ipfas in-fiuit & non in folum effefluqi. Dum vero ilio eo-demanno condemnaverunt cria hunc articuluni;
C 4	'id