LIBER VNVR	275
A feruilitèrobferitantdies&menfes&annos & tempo ra in carnali obferuatione fabbati & neomenias & me fenouoram,& feptimo quoque anno, quem vocant fabbatum fabbatorum. Quae quoniam erant vmbrae fiiturorum,iam adueniéte Chrifto in fuperftitione re« manferunt, cum tanquam falutaria obferuarentur à nefcientibus quò referenda fint:vt tanquam hoc dixe rit Apoftolus gentibus,Quid prodeft vos euafiffe fer liitutem qua tenebamini,cum feruiretis elemétis mii di, quando rurfus ad talia reditis, feduZi ab eis qui nondum agnofcentes libertatis fuse tempus, inter cae tera opera legisquae carnaliter fapiunt,etiam tem« ponbus feruiunt:quibus & vos rurfus vt antea feruis revultis, &obferuarecum eisdies &menfes 8¿an< nos & tempora,quibus feruiebatis antequam Chrifto crederetisé Manifeftum eft enim volumina tempo« rum per dementa huius mundi,hoc eft,ccdum & ter ram 8i motus atque ordinem fyderum adminiftrari. Q.ut’ infirma appellai ex eo quòd infirma & inftabili fpecie variantur. Egena vero ex eo quòd egent fum« ma & (labili fpeciecreatoris,vtquoquo modo flint,ef« fe poifint.Ergo eligat leZor vtram volet fententiam, B dúmmodo intelligatadtantum periculù animaeper« tiñere fuperftitiofas temporum obferuatióes, vt huic loco fubiecerit Apoftolus, Timeo vos ne forte fine caufa laborauerim in vobis.Quod cum tanta celebri« tate atque authoritate perorbem terrarum in Eccle« fus legatur, piena funt cóuenticula noftra hominib*?, qui tempora rerum agendarum à mathematicis acci piuntlam vero ne aliquid inchoé'tur,aut ^dificiorum aut huiufmodi quorumlibet opera,diebus quos IJgy ptiacos vocant, faepe etiam nos monere non dubitat, nefcientes,vt dicitur,vbi ambulàt. Quòd fi locus ifte de Iudaeorum fuperftitiofa obferuatione intelligen« dus eft, quam fpem habent, cum Chriftianos fe dici velint,exephemeridis vitam naufragam gubernan« tesiquandode diuinis libris,quos deus adhuc carnai li populo dedit fi more Iudaeorum tempora obferua« rent, diceret eis Apoftolus, Timeo vos ne forte fine caufa laborauerim in vobis: & tamen fi deprehenda« turquifquamvel catechumenus Iudaico ritu fabba« tum obferuans, tumultuata! Ecdefia. Nunc autem innumerabiles de numero fidelium cum magna con« fidentia in faciem nobis dicunt,die poli calendas non proficifcor.Et vix lente ifta prohibemus arridétes, ne irafcantar,8¿ timentes ne quali nouum aliquid miren C tur.Vaepeccatishominum,quaefola inufitata exhor refcimus. Vfitata vero pro quibus abluendis filij dei fanguis effufuseft,quàmlibet magna fint, 8¿ omnino Claudi contra fe faciát regnú dei,faepe videndo omnia tolerare, faepetolerando nonnulla etiam facere cogl'«
mur,	atque vtinam ò domine non omnia quae non po tuerimus prohibere faciamus, Sed iam videamus quae fequùtur,Sane praeterieramus quod diZum eft$ Nunc autem cognoicentes deum, imo cogniti a deo. Videtar enim certe hoc loco etiam Apoftohca locu« tio congruere velie infirmitati hominum.Neque tan« tummodo in veteris teftamenti’libris vfque aditene« nas hominum cogitationes modus diuini eloqui]¡-de« fcendiffe videatur,Nam quoniam correxit quod dixe
2.C01J. rat,cognoicentes deum iruhil nos mouere debet.Ma nifeftùeftenimquàmdiuperfidemambulamusnon v per ipeciem,nondum nos cognouííTe deum, fed ea fi* de purgai! vt opportuno tempore cognofcere valea«
mus.	Sed quod in ipfa correzione ait,imò cogniti à deotfi proprie accipitur, putabitur deus quali ex tem« pore aliquid cognofcere quod ante no nouerat. Tràfs late ergo diZum eft, vt oculos dei accipiamus ipfam dileZionem eius, quam commendauit mittendo pro impijs vnicum filiumtfic enim de ijs qui diliguntur di cere folemus,quòd ante oculos habeantar.Hoc eft er go cognofcentes deum, imo cogniti à deo. Quod 8i
Tomusquartas.
Ioannes dixit,Noti quòd nos dilexerimusdeum,fed I. Ióail.4 quoniam ipfedilexitnos.Dicit autem,Eftoteficut & D egoiQui vtiquecum Iudæus natus fini.12111 ifta car* naliafpiritali dijudicatione contemno. Quoniam & ego ficut vos:id eft,homo fum. Deinde opportune aC decenter facit eos recolere charitatem fuam, ne tan« quam inimicum ilium députent. Dicit enim,Fratres precor vos nihilmelæfiftis,Tâquam fi diceret, ne er go putetis quòd ego lædere vos cupiam. Scitis quia per infirmitatem carnis iam pridem euangelizaui vo bisad eft,cum perfecutionem paterer.Et tétationem veftram in carne mea non fpreuiftis ñeque refpuiftis. Tentati funt enim,cum perfecutionépateretur Apo« ftolus,vtrum timore defererent eum,an charitate am pleZerétur.Et ñeque fpreuiftis,inquit, tanquam vti« Iemiftam tentationemmeque refpuiftis,vt non fiifci« peretis communionem periculimei. Sed ficut ange« lum dei excepiftis me,ficut Chriftum Iefum. Deinde admirans, opus eorum fpiritale commendai, vt hoc fntuentes,in carnalem timorem non décidant. Quæ ergo fuit,inquit,beatitudo vedrai Teftimonium vo« bis perhibeo, quoniam fi fieri ^offet, oculos veftros eruíffetis 8¿ dediffetis mihi. Ergo inimici faZus fum vobis, verum praedicans.¿ Refpondetur vtique, non. E Sed quid vera prædicans,nifivt non circuncidan tur. Et ideo vide quid adiungit, IJmulantur vos non be« ne,:id eft,inuident vobis,qui vos carnales defpiritali« busvolunt facereihoc eft æmulantur nò bene,fed ex« eludere,inquit,vos volút,vt illos æmulemini,hoc eft imitemini.Quomodo, nifi vtferuitutisiugo at tinea« mini,ficut ipfi attinentur.Bonum autem eft,ait,çmil lariin bonofemper.Vult enim vtfeipfumimitentur, propter hoc addidit, Et non folum cum præfens fum apud vos. Cum enim præfentioculos fuos dare vel« lent, vtique ipfum conabantur unitari, quem ita dili« gebant. Ad hoc dicit etiam, Filioli mei: vt tanquam parentem vtique imitentur.Quos iterum,inquit,par turio, donee Chriftus formetur in vobis. Magis hoc ex perfonamatris Ecclefiæ locutus eft: nam & alibi dicit,Faftusfum paruulus in medio veftrum,tanquá I.Theff.2 fi nutrixfoueatfilios fuos.Formatur autem Chriftus in credente per fidemin interiorehomine, vocatoin libertatem gratiæimïti & tarmili corde, non fe ïaZan te de operam meritis, quae nulla funt,fed ipfagra« tia meritum aliquod inchoante, quo poffit dicere mi« nimus fum:id eft,ipfe fum ille,q tri ait,Cum enim feci« ftis vni ex minimis meis,mihi feciftis.Formaturem F Chriftus in eo, qui formam accepit Chrifti: formam autem accipit Chrifti, qui adhaeret Chrifto dileZio« nefpiritali. Ex hoc enim fit, vt huius imitatione fit quod ille,quantum gradu fuo finitur. Qui enim dicit fe in Chrifto manere,ait Ioannes, debet quomodo & 1. Ioan.2. lile ambulauit & ipfeambulare. Sed cum homines à matribus concipiantur vt fermentar, iam formati au tem parturiantur vt nafeantur, poteft mouere quod diZù eft,Quos iterum parturio, donee Chriftus for« metur in vobis. Nifi parturitionem hàc pro curarum angoribus pofitam intelligamus,quibus eos parturi« uit vt nafeerentur in Chrifto: 8i iterum parturit pro« pter peritala feduZionis, quibus eos conturban vi« det. Solicitado autem talium de illis curarum, qua fe quod.ammodo parturire dicit, tandiu effe poterit, do« neeperueniant in méfuram ætatis plenitudini^ Chri fti,vt iam non moueatar omni vento doZrinae. Non ergo propter initium fidei,qiioniàtnati erant,fed pro« t qua. pter robur perfeZionis diZù eft, Quos iterum parta« rio,donee Chriftus formetur in vobis. Hane parturi« tionem alijs verbis etiam alibi cómédat, vbi dicit, In« 2.Cof.Il. curfus in me quotidianus, felicitado omniú Ecclefia« rum.Quis infirmatur,& ego non infirmor/Quis fcà dalizatur,& ego non vroriQuod vero fubiecit. Vel« lem aút nunc adeffe apud ves A mutare vocémeam,
M quia