Propoiìtio
                  Vropoßtio oüuageßma.
             Proportionen! motus fecundum obli-quum ad redum in fpatio declarare. etr. ’ Hæc videtur fimilis fuperiori cuidam propofitioni, fcd tarnen in hoc differì, quoniam in c afupponimus nauini moueri, vt concutiat, hic autem iuxta motum fo-lum : vt proponamus b nauim ferri vcrfus a vento redo ex b in a:fit antem ventus ex c in a monens nauim ex b in a : non enim mouebit vt quidam putant in ratione c a ad b a : vt fi c a fit fexquiquarta ad b a , vt æquali Ímpetu ex b SC c fiante vento moue-retur tardius per c a , quam per b a , quia xqualiter ex fuppofi-to : ergo tanto tardius c fertur in a , quam b in idem quanto longior eft c a 3 b a igicur fi b perueniet in a in quatuor diebus        a
         c perueniet in idem a in quinqué diebus. Hoc enim eft per fe manifcftum : fed non quærimusid, fcd vt vento c a æquali per c a ei, qui eft b a per ba, vbi b moueatur vento c a per b a, quanto tardius mouebi-tur. Mouebitur enim tardius ad a per b a, quam per e a ,atper c a tardius, quam ex b in a per æqualem vim , ergo multo tardius ex b in a per c a ventum , qu*m per ventum ex b ina. Quærimus ergo compo-fitionem horum ,vt fit cnauis, quæ debeat transferri ad a per ventum ex b, Se fequi-tur, quod tradius, quam ex c per ventum ex c in a, & tardius ex b per ventum ex c in a. Ergo malus, qui in prora eft conuolu-to eo, qui eftin puppi, vt edam Ariftoteles Meihaùica ^occc tantundem nititur ad redum ex c in ' æquidiftantem locum aba quantum cdiftat a b contra temo, qui in puppi eft dirigitur ad h , &e fi validius fit ventus etiam adiu-uante temonem , feu contra nitente, quantum licet mobili pondere nauis ad id latus, premitur enim nauis , quafi fubmergi debeat , vento in aduerfum premente , ut fi ventus repente huic contrarius exoriatur, periculum fubeat, ne obruatur. Cum ergo ventus ex b íeratur , æquidiftans c h , & c feratur , per temonem in k , Se ab oppofi-tis æqualis adio fequatur, imo tota im pedi-tur, exc in h feretur iuxta proportionem anguli , quem conftituit h c cum a c ad toum redum. Si igitur ex c in a debuit ferri in duodecim horis ob vim venti , & viæ longitudinem , angulus vero h c a fit fexta redi pars , feretur ex c verfus a ad quan-titatem b a in quatuordecim horis : igitur rurfus quanta eft proportio c a ad b a tantum eft temporiSjinquo fertur ex ca ad quatuor decim horas per ventum b a.
               Propoßtio oftuagcfimaprima.
           Qualis fit angulus, per quem poteft mo-uer nauisad tedum explorare.
           Cum in precedenti propofitione often*
8,0.
  funi fitangulum k c aoportere effe ¡equa” lem angulo h c a , vt feratur, e in a vento c h , nec tamen prorfus,- fed temo magis infledit verfus k quam ventus cogit verfus hzficut contra maiorivi ventus dirtgit ad h, quàmtemoad k , vt neceffefit nauim Aedi ad k pondere , ideo fi ventus effet tran-fuerfus periclitaretur , neceffe eft , vt per omnes ventos, qui ferunt ab ea , qux ad perpendiculum fuperca, & funt quatuordecim : fed quoniam, vt dixi, pondere ad-iuuante vis venti minor fit, neceilè eft , vt per yentos debiliores feratur magis ab extremis, qui prope perpendiculum funt : ita vt numerus omnium fit, cumleuifsimi fue-rint,quatuordecim, cum violentifsimi,tres tentum proprius , Si qui diftant trigefima fecunda parte totius circuii,id eft partibus vndecimi,cum quarta reliqui vndecim,me-dij funt .• vt tanto plures allumi poffint à Nauclero , quanto molliores funt venti, tanto pauciores , quo violentiores. Tutius autem fuerit in validis ventis dirigere nauim per ventum proximiorem, quam per Fr6M^i ipfummet , quiredc tenditad locum. Ve-luti tendat nauis ex a in b, ventus tendat in c validior , cumque magnus fuerit angulus c a b , vt potè dorans totius redi, vt effet temo dirigendus ad fextum ventum altrinfecus dirigemusfolum ad quintum,vc feratur in d , Se hoccrit tanto celerius, Se celerius feratur per a d Se d b, quam fi nauis teda lata effet ex a inbinfuper tutius.
        Propojitio oEluagefìnuifecmda.
  Proportionem velorum indagare.       cor.
  Vela tribus in locis difponi folent dolo b , quod in prora conftituitur , Se in malo, qui ponitur in medio ratione , quas inferi us oftendetur , fed non ab vnguem, quia cum malusin anteriorem partem à vento impel-latur , fiellèt in medio , femper praemere-tur nauis in anteriorem partem , ex quo duo magna incommoda fequerentur : pri-mùm vt periculum fubiret , ne inuerfa in anteriorem partem fubmergeretur. Se-cundum ne preftà in parte anteriore difKci-cilius aquas diffecaret, & ob id longe tardius moueretur. Propter hatc duo incommoda igitur malus etiam , fi vnicus eflèt ( quod vulgatiffimum maioribus noftris fuit ) in parte magis prore proxima loca-bacur à gubernatoribus , vt effet quali in triente à roftro in beffe à puppi: Rarurri fuit, Se memorabile , quod nunc paffim habet olim Antigoni t/>i, velorum trium quorum poftremum Epidromus vt ipfa voce intelligamus non fuiffe velum ia malo ipfo medio, fed in puppi conltitucum.
  Caufa Dolonis inferius exponetur .• quod autem effet paruum, Se omnium minimum , vt nauis facile ab eo inuerteretur.
  Vnde etiam nunc minus minime habenc tamquantitate , quam etiam altitudine, quodvocant Trinchetum , folum enim fu-ftinet nauim , qua: à ventis, vel vndis rner-gi folet , ab vndis vbi homilior eft, à ventis à lateribus, et anteriore parte. Vnde T t 4 humile,
499